Μηδένα πρό τοῦ τέλους μακάριζε.

 Σώλον ο Αθηναίος στον Πλούσιο Βασιλιά της Λυδίας Κροίσο!Μηδένα πρό τοῦ τέλους μακάριζε. (=Μην αποκαλείς κανέναν ευτυχισμένο προτού δεις το τέλος του.)

Σόλων, 630-560 π.χ. / Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος

Αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής, ιατρός και ένας από τους 7 σοφούς της αρχαίας Ελλάδος. Ως έμπορος, ταξίδεψε πολύ και απέκτησε γνώσεις και εμπειρίες από άλλους πολιτισμούς. Αρχικά, απέκτησε μεγάλη φήμη και κύρος ως ελεγειακός ποιητής.

Το 594 π.Χ. εκλέχτηκε Άρχων με έκτακτες εξουσίες προκειμένου να διευθετηθούν τα εκρηκτικά προβλήματα μεταξύ των γαιοκτημόνων και των φτωχών αγροτών. Ακύρωσε όλα τα χρέη των φτωχών, κατάργησε τον δανεισμό με σωματική εγγύηση και απελευθέρωσε όσους είχαν γίνει δούλοι για χρέη. Τα μέτρα αυτά ονομάστηκαν «σεισάχθεια» (=απελευθέρωση από το βάρος).

Ο Σόλων, για να αποφύγει να αναγκαστεί να αλλάξει τη νομοθεσία του και για να μην αναμειχθεί στην εφαρμογή της, αυτοεξορίστηκε για δέκα χρόνια.

Πηγή:gnomikologikon.gr (απόσπασμα)

Ποιος είναι ο πιο ευτυχισμένος όλων των ανθρώπων;

Το θέμα συζήτησης που θα πυροδοτήσει τη μεταξύ τους σύγκρουση αφορά ένα διαχρονικό φιλοσοφικό ερώτημα: «Ποιος θεωρείται ὀλβιώτατος, δηλαδή ο πιο ευτυχισμένος όλων των  ανθρώπων;».

Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι ο Κροίσος, ο οποίος διέθετε αμύθητα πλούτη, πριν έρθει σε επικοινωνία με το φιλοξενούμενό του, έχει φροντίσει να ξεναγηθεί ο Σόλωνας στα ανάκτορά του, ώστε να δει και να θαυμάσει τους θησαυρούς του.

Μάλιστα, προβαίνει σε μία σύγκριση του πολύ πλούσιου με τον ευτυχισμένο, επισημαίνοντας ότι ο πρώτος έχει πολλά μέσα για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του και να σηκώσει μια συμφορά, αλλά ο ευτυχισμένος μέσω της ευτυχίας του προστατεύεται από τη συμφορά.

Η διαφορετική προσέγγιση της ευτυχίας

Ο Σόλων διατείνεται ότι ο πλούτος από μόνος του δε συνιστά τεκμήριο ευτυχίας, εφόσον αντιλαμβάνεται την ευτυχία ως σύνθεση διαφόρων στοιχείων: σωματική ακεραιότητα, καλή υγεία, εύνοια της τύχης, ευτεκνία, ομορφιά και προπαντός καλή υγεία.

Από την άλλη, ο Κροίσος θεωρεί ότι ο πλούτος αποτελεί βασική προϋπόθεση της ανθρώπινης ευτυχίας και, δεδομένου ότι ο ίδιος ξεπερνά τους άλλους ανθρώπους σε υλικά αγαθά, θεωρεί τον εαυτό του τον πιο ευτυχισμένο όλων των ανθρώπων.