Η «μαθημένη αισιοδοξία»
Ο Martin Seligman είναι ένας από τους πρωτοπόρους στον τομέα της «μαθημένης αισιοδοξίας». Η μαθημένη αισιοδοξία αφορά την ανάπτυξη της ικανότητας να βλέπουμε τον κόσμο από μια πιο θετική οπτική γωνία. Συχνά, αντιπαραβάλλεται με την απαισιοδοξία και την μαθημένη απελπισία. Με την αμφισβήτηση της αρνητικής αυτο-ομιλίας και την αντικατάσταση των απαισιόδοξων σκέψεων με πιο θετικές, οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν πώς να γίνονται πιο αισιόδοξοι.
Όσοι δημοσιογράφοι διαβάζουν αυτό το κείμενο καλούνται να λάβουν ιδιαίτερα υπόψη τους αυτή την έννοια. Διαπιστώνεται, επίσης, ότι πολλοί επαγγελματίες διαχείρισης έργων επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από την έννοια της εκμάθησης της αισιοδοξίας και την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων, ώστε να βελτιώσουν την προσαρμοστικότητά τους και να αναιρέσουν (κακο-) μαθημένες συμπεριφορές που προωθούν την απαισιοδοξία μέσω διαδικασιών.
Ένα από τα απλούστερα και πιο ισχυρά εργαλεία που ανέπτυξε ο Seligman είναι τα 3 Ps3 Ps, όπου χρησιμοποιούνται υποκειμενικές αξιολογήσεις των δυσμενών γεγονότων σύμφωνα με τρεις διαστάσεις – διάρκεια, προσωποποίηση και διάχυση (permanence, personalization and pervasiveness,). Στο βιβλίο του, “Learned Optimism: How to Change Your Mind and Your LifeLearned Optimism: How to Change Your Mind and Your Life - goodreads.com”, περιέγραφε τις έννοιες της μαθημένης αισιοδοξίας και της μαθημένης αβοηθησίας. Η πρώιμη έρευνά του σχετικά με την «μαθημένη αβοηθησία» έδειξε ότι οι αισιόδοξοι διαχειρίζονται καλύτερα τα άσχημα γεγονότα από τους απαισιόδοξους. Ανακάλυψε επίσης ότι και τα δύο στυλ μπορούν να εκμαθηθούν και άρχισε να εστιάζει στην εκμαθημένη αισιοδοξία. Περιέγραψε, έτσι, τις τρεις βασικές διαφορές μεταξύ των αισιόδοξων και των απαισιόδοξων:
1. Διάρκεια: Οι απαισιόδοξοι βλέπουν τα αρνητικά γεγονότα ως μόνιμα. Οι αισιόδοξοι τα βλέπουν ως προσωρινά.
2. Προσωποποίηση: Οι απαισιόδοξοι κατηγορούν τον εαυτό τους όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Συνδέουν τα καλά γεγονότα με εξωτερικούς παράγοντες ή την τύχη. Για τους αισιόδοξους, συμβαίνει το αντίθετο.
3. Διάχυση: Οι απαισιόδοξοι έχουν μια ζοφερή άποψη για κάθε τομέα της ζωής τους. Οι αισιόδοξοι δεν αφήνουν την αποτυχία σε έναν τομέα της ζωής τους να επηρεάσει το πώς αισθάνονται για κάποιον άλλο.
Όταν συμβαίνει ένα ανεπιθύμητο συμβάν, απλά ρωτάμε τον εαυτό μας τις ακόλουθες τρεις ερωτήσεις και βαθμολογούμε τις απαντήσεις σύμφωνα με τρεις διαβαθμίσεις:
Πόσο μόνιμο είναι το συμβάν; ΑΠΟ το ότι θα φύγει αύριο, ΕΩΣ το ότι είναι εντελώς μόνιμο και δεν μπορεί να αναιρεθεί ποτέ.
Πόσο διάχυτες είναι οι επιπτώσεις του συμβάντος; ΑΠΟ το ότι οι αρνητικές επιπτώσεις αφορούν ένα μικρό μέρος της ζωής μου, ΕΩΣ το ότι οι αρνητικές επιπτώσεις αφορούν όλες τις πτυχές της ζωής μου.
Πόσο προσωπικό έλεγχο έχω πάνω στο γεγονός; ΑΠΟ το ότι ήταν εντελώς υπό τον έλεγχό μου, ΕΩΣ καθόλου, είναι εντελώς έξω από τον έλεγχό μου.
Ας το δοκιμάσουμε την επόμενη φορά που θα έχουμε ένα δυσμενές γεγονός στη ζωή μας και θα εκπλαγούμε από την αίσθηση της προοπτικής και το πόσο γρήγορα μπορούμε να μεταβούμε σε μια πιο θετική κατάσταση, ώστε να μπορέσουμε να αναλάβουμε δράση ή να προχωρήσουμε μπροστά δίχως προσκολλήσεις.
Ο Seligman ανακάλυψε, επίσης, ότι οι αισιόδοξοι απολαμβάνουν καλύτερη φυσική και ψυχική ευεξίαPhysical well-being and health. Διαπίστωσε ότι η αισιοδοξία είναι συχνά ένας αποφασιστικός παράγοντας στον επαγγελματικό αθλητισμό και ότι η αισιοδοξία μπορεί να είναι πιο σημαντική από το ταλέντο όσον αφορά την επαγγελματική εξέλιξηA roadmap for career development, την καριέρα.
Αισιοδοξία και Δημοσιογραφία…
Από τις ενημερώσεις για τις διάφορες «κρίσεις», την πανδημία, μέχρι τις ειδοποιήσεις για την κλιματική αλλαγή, βομβαρδιζόμαστε, συνεχώς, με αρνητικά μηνύματα και κακές ειδήσεις, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν αισθήματα απελπισίας.
«Αν ματώνει, ‘πουλάει’!» (If it bleeds, it leads) είναι μια χαρακτηριστική φράση της δημοσιογραφίας που καταδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο τα ΜΜΕ επιλέγουν και παρουσιάζουν τα παγκόσμια γεγονότα. Με δημοσιεύματα που επικεντρώνονται στον εντυπωσιασμό, επιδιώκουν τους εμπορικούς τους στόχους. Όμως, μας παρουσιάζουν πραγματικά μια ακριβή εικόνα του κόσμου; Οι ψυχολόγοι απαντούν σε αυτό το ερώτημα και κατηγορούν τη δημοσιογραφία ότι είναι μία από τις αιτίες της κατάθλιψης σε όλο τον κόσμο.
Ο καθηγητής Martin Seligman, θέτει το ερώτημα «Γιατί οι άνθρωποι σήμερα διαπνέονται από μια αρνητική κοσμοθεωρία;».
Και η απάντησή του ακολουθεί:
«Με την κάλυψη της μίας μόνο όψης, η δημοσιογραφία συμβάλλει ευρέως στη διάδοση μιας αρνητικής κοσμοθεωρίας». Μιας όψης που αποτελείται από δυστυχία, κυνισμό, βαρβαρότητα και απελπισία…
Μια αισιόδοξη όμως επικοινωνία, μια Εποικοδομητική Δημοσιογραφία, μπορεί να βοηθήσει. Σε αντίθεση με τις στρατηγικές επικοινωνίας που επικεντρώνονται, αποκλειστικά, στο να μιλούν για τα πιο πιεστικά προβλήματα της σημερινής εποχής, η δημοσιογραφία που προσανατολίζεται στις λύσεις μπορεί όχι μόνο να κάνει το κοινό να αισθανθεί καλύτερα, αλλά το «ανοίγει» στο να ακούσει τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει.
Ξεκινώντας με την ιδέα ότι κάτι είναι επιλύσιμο -ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί- και δίνοντας στους ανθρώπους μια ιδέα για το τι μπορούν να κάνουν ή ποιος είναι ο ρόλος τους, θα αποτελέσει, πιστεύουμε, πολύ σημαντικό παράγοντα για την επιτυχημένη επικοινωνία του αύριο και τη βελτίωση του κόσμου ολόκληρου…
Και τώρα, τι;
Φυσικά, η σύγχρονη δημοσιογραφία δεν είναι η μόνη πηγή απαισιοδοξίας και κατάθλιψης στον κόσμο. Αλλά, είναι σαφές ότι, ως φορέας επιρροής, φέρει σημαντικό μέρος της ευθύνης. Οι δημοσιογράφοι οφείλουν να συνειδητοποιήσουν ότι αυτή η επιρροή είναι πολύ συχνά αρνητική και πυροδοτεί άσχημα συναισθήματα σε σημείο που να αποτελεί παράγοντα ασθένειας. Συνεπώς, οφείλουν να παρουσιάζουν μια πιο ισορροπημένη εικόνα του κόσμου και να προωθούν πηγές αισιοδοξίας, όπου αυτές υπάρχουν. Με τον κίνδυνο να επαναλάβουμε τους εαυτούς μας: Η ανθεκτικότητα και η υγεία ενός ατόμου εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κατάσταση διαβίωσής του…
Ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον μας και τις συνέπειές του, στην ευημερία του ατόμου είναι αναμφισβήτητος. Η λύση είναι η Εποικοδομητική ΔημοσιογραφίαΕλληνικό Ινστιτούτο Εποικοδομητικής Δημοσιογραφίας, η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας πιο ευτυχισμένης και, ως εκ τούτου, πιο ανθεκτικής κοινωνίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου